Page 68 - Carmina - Poesie latine

IUGURTHA

AD MARIAM SOROREM

Desine, qui valeam clausum narrare Iugurtham,
haec dum describis, quaerere saepe, soror.
Lux ignota viget, vivi quae corporis ossa
detegit et rerum vel per opaca meat.
Ignota temptant animos quoque luce poetae;
nil ipsa vatem morte latere potest.

«Hercule, quam frigent» dixit «tua balnea, Roma!»:
sensit iners mediis deorsum demissus in umbris
invenitque solum pede, luxque evanuit omnis.
Stridula compactis crepuere repagula valvis.
5 At longis sonor ille diu tinnitibus aures
perculit, ut tonitru cum nox gemit excita caelumque
in tremulas resonante polo devolvitur undas,
post ubi facta quies, aether silet; ecce sub ima
ingruit atque inopina repens immugit humo vox.
10 Haud aliter longum tum regi stridere carcer
visus et in tenebris tacitae resonare cavernae.
Quamquam et bacchatae furor urbis et undique plausus
et clamor geminatus «io io» et pede tellus
plurima pulsa virum, simul aggere dura resultans
15 ungula mugitusque boum strepitusque rotarum
absenti miscent inferna silentia voce.
Vix tandem seque ipse memor deprendit, ut aures
indoluit laceras et bracchia laesa catenis,
agnovitque imo fremibundum corde Iugurtham.
20 Flammescunt veteres obliti pectoris irae
undique, venalisque subit Maurusius et nunc
Gaetulam fremit ore fidem, nunc ille Quiritem,
nunc repetit fera verba Mari, nunc subdola Sullae,
aut Numidas magna compellat voce fugaces,
25 aut diro sequitur Marianos omine mulos.
Nec non et Scauros duplices et fulmina Memmi
incusat, numeratque dolos causasque retractat,
iamque iterum obsessum perimit te rursus, Adherbal.
Tum tenebrae plenae regem videre silenti:
30 rex oculos circum nequiquam volvit apertos.
Tum demum turpi cohiberi membra sepulcro
horruit et tabo dilabi viva futuro.
Obstruit ipse oculos, avidos vetat ipse videre,
ut se posse putet, velit modo: comprimit aures
35 inscius et tacita surdas avertit ab umbra.
Ut tandem vires animo revocavit, at illi
spes aliquo taetram lustrabat lumine cellam.
Enecto quid enim victori opus esse Iugurtha
crediderit? fuerat: iam terve quaterve necassent:
40 quidve per ambages et longa morte tenerent?
Hinc tenebris inhiare nigris, hinc si qua ferat fors
rimari sonitus, post secum plurima ringi
68