Page 131 - Carmina - Poesie latine

respersumque ipso magnum sonat aequore limen.
95 Strata via est, cives, liquidis hinc labilis undis.
Urbs intro est vobis, patet egredientibus orbis».
Tunc amor undarum pastorum more vagarum
incessit memores atque orbem pascere totum.

Qui, veneranda Pales, tepido te lacte piabant,
100 dum vana calamos et flores tondet in urbe
bucula, dum taurus longum bibit; atque sonat mons
ingenti clamore tuus. Rixantur in ipso
pastores sulco defunctum propter aratrum.
His armat sparus infestas, his ascia dextras.
105 Nam pars e terra lapides excidere passim
coeperat. Hinc alii laesae miserescere terrae:
― Non satis est, rastro si pulsant, vomere findunt;
heu! nunc ossa parant etiam perfringere matris! ‖
Hinc pugna exoritur, fabrilisque ascia caedem
110 sentit, et in roseo dubius tremis, Hespere, caelo
suffusas labi terrestri sanguine nubes.

Roma sed exsistens e sulco pura cruento
sacravit Terrae Matri, qua laeserat et qua
esset per gentes omnes laesura, bipennem.
115 Ascia, teque eadem magnae devovit in oris
omnibus Italiae, dein toto condidit orbe.
Tu fanis arisque subes, tu caeca theatris
semirutis, tu deciduis prope nubila thermis.
Rheni te ripae senserunt intus et Istri,
120 silvaeque indomitae propriaeque leonis arenae.
Tu propter moles, veterum monumenta gigantum,
mutaeque ante oculos aeternum Sphingis apertos,
supposita es nulla castris aetate movendis.
Tu lapides longis scalpsisti saeva triumphis:
125 per te romanus caelum sibi finiit arcus
lunatum, et magnis iter insedere columnis
quas numquam clausas habet ingens Gloria portas.

Nam prope Saturnum cippus fuit oblitus auro,
maximus, unde vias emisit Roma per orbem
130 terrarum, saxo stratas et dura sonantes.
Septenae quater inde viae simul omne ruebant
in spatium, et primum tacitis utrimque sepulcris
et tumulis suberant et funereis cyparissis:
dein recta virides agros et sola locorum
135 findebant scalprisque excisas ordine rupes
silvarumque novo violata silentia ferro,
et rapida aeterno superabant flumina ponte,
et dedignatas submissis flexibus Alpes.
Tot lapide ex illo iam prorupere viae vi,

131