Page 126 - Carmina - Poesie latine

noctu latrones. Monachus fossoribus index:
«Haec urbi sedes: hanc primam muniit arcem
245 Romulus: hae magnae surgebant ditibus aedes
Augustis: habet haec thesauros terra sepultos».
Sic memorat quandoque senex, lapidique latrones
ingenti rastris durisque ligonibus instant.
Ictibus umbra sonat surdis, raucumque laborem
250 intimus arcani montis secessus anhelat.
At labefactatus ferrato vecte lapis iam
corruit, atque aperit vasto simul ore cavernam.
Ardebat penitus tranquillo lumine lampas.
Attoniti gressum reprimunt vocemque latrones,
255 et monstrant monacho nec quit sibi credere quisquam
prorsus inextinctam sub terris vivere flammam.
Cum vero quasdam gemmas fulgere viderent
aut aliquod radiis ardentis lampadis aurum,
vicit amor praedae: tardeque et multa locuti,
260 sublucens intrant furtivis passibus antrum,
atque intus magnum cernunt heroa iacentem.
Olli ingens positum variatis corpus in armis
ignotumque hirta galea caput. Omnia secum
attulerat, praeter gladium, nec balteus auro
265 et crebris fulgens cingebat pectora bullis:
ast hiat immani confossum vulnere pectus.
Desuper ignoto capiti vigil imminet ignis
et priscum lustrat constanti lumine vulnus.
«Iste» senex sacra tactus formidine «Pallas
270 sane est» exclamat «cecidit qui cuspide Turni.
Primus hic ob pulchram, nec erat tum condita, Romam
mortuus est pugnans in primo flore iuventae.
Heu quantus grandi rediit dolor ille parenti!
Rex fuit, et collem hunc, in quo consistimus, ipsum
275 obtinuit: sed erat filicum casa tecta maniplis
regia tum sedes. Non hic tum fana nec aedes
exstructae saxis ad candida sidera caeli:
at silvae virides, at pascua laeta: bovesque
errabant circum mugitibus antra cientes:
280 regi autem comites gemini de more canes, qui
lactis et saltu redeunti et voce praeirent:
pellibus effultus lectus foliisque caducis:
esse diem, saliens agresti culmine passer
garrulaque a tignis propius cantabat hirundo».
285 Nimirum cantus iam matutinus ad aures
a putribus muris interruptisque columnis
venit: hirundinibus leviter sonuere ruinae
suspensique nigris capitellis ordine nidi.
Namque oras imi circum pallescere caeli
290 et languere simul tenebras et sidera cernunt.
Apparent dumi tremulaeque cacumina silvae,
et summae pinus auroque et luce vaporant:
ut cum Pallantem viridanti in stramine quondam

126