Page 102 - Carmina - Poesie latine
P. 102
ipse ubi Gaius eram, sed ut esses filia iure
mancipii. Pater hinc et herus sum factus, et idem
50 nunc iustus iudex permissu Caesaris exsto.
Uxor, responde. Quid volt sibi cultus et usus
iste? Quid usque manes et maeres? Quid fugis omnes?
Quid tecum vivis? Vivis? Quis dixerit istam
vitalem vitam, tibi quae magis abdita mors est?»
55 Sic ait: et mulier clementia lumina tollens
triste quid adrisit suavique haec ore locuta est.
«Malebas aliter tibi me vixisse, pater, quam
lanificam fas est frugique domique sedentem
Romanam, satis et pueris et coniuge comptam?
60 In te quod vitae dulce est impendere, mors est?
Nostro quod tribuo puero, vitale negas tu?»
Hic cum singultu lacrimas et verba repressit.
«Ne me» vir sequitur lenito corde «putaris
de te praeterquam sanctae tibi credere matri.
65 Sed sunt qui prava te religione susurrent
obstringi, te falsa sequi mysteria...» «Nonne
et spectata fides et recti denique mores
sunt, Plauti, nobis? Frux unicus arboris index:
nemo de spinis umquam collegerit uvam».
70 Haec indignanti similis iacit uxor: at ille
in tacito gaudere sinu, dein dicere laetus:
«Prae me iampridem sic me sentire ferebam
mores esse tibi testes, spondere tibi me.
"Num patrios, patrium retinet quae sancta pudorem,
75 reicit illa deos?" aiebam: "iudice, princeps,
nil opus est". At de plena tamen, uxor, acerra
tus impone focis. Haec huius summula causae».
Subrisit: simul uxori porrexit acerram.
Contracta rugas exsolvunt fronte propinqui
80 atque hilares animam pleno de pectore ducunt.
Ipsi luce foci tacti gliscente penates
attonitum risum rident oculis deficis.
Tum mulier: «Quid opus sacris et ture?» Siletque
et tacitis vultum lacrimis rigat. «Uxor, apud me
85 non tibi mica salis, non granum turis opus: frux
arboris a nostris cultae maioribus index:
sed princeps id amet, cui me parere necesse est.
En age casta lares atque atria ture vapora.
Quid dubitas? Num te quasi victam suppudet? Atqui
90 vincis. Iamque lita: magnos cole ture deos... Heu!»
Prunam paulatim velat cinis: ecce recedunt
in tenebras solitas longumque situm magni di,
obscuraeque virum formae lemuresque sedentes
cordi quisque suo velut auscultare videntur.
95 Ipsa sinum fixis oculis fovet. «Heu! quid ovantem
me victis iuvat» Aulus ait «rediisse Britannis?
Uxor, si fas est istud iam dicere nomen,
quae te saga magis illexit cantibus? unde
102